چراغ برات یا مراسم شب برات قلعه نی

  

چراغ برات یکی از رسومات قدیمی درروستای قلعه نی است

اگرچه این رسم درسرتاسر کشوراسلامیمان متداول است ولی هرشهروآبادی آئین مختص به خودش را دارد.

درروستای شهید پرور قلعه نی هم ازسالیان بسیاردور مردم درروزهای یازده ودوازده وسیزده شعبان المظم با شیرینی وشکلات برسرمزارامواتشان حاضر می شده اند وازافرادی که برای فاتحه می آمده اند باشربت وشیرینی پذیرائی می نمو ده اند.

دهه های 40و50اوج این مراسم بود به گونه ای که مردم روستای قلعه نی لباسهای شیک ونو می پوشیدند وتمامی اعضای خانواده برسرمزار امواتشان حاضر می شدند حتی آنهایی که دراستانها وشهرهای دوردست بودند مقید بودند که خودشان را برسانند.

درسالهای بعد براثر مصلحت اندیشی های باصطلاح بزرگان روستا هرسال مقداری از رسومات کاسته شدبگونه ای که امروز مراسم شب برات قلعه نی کاملا متفاوت از گذشته است.

آنروزها تمام اعضای خانواده سه روز متوالی ازظهرتاغروب را درکنارامواتشان بودند ،یک نفررا سرمزار می گذاشتند وبقیه برای فاتحه خوانی برمزار اموات دیگر حاضر می شدند وجمعیت مرتب درحال تحرک وجابجایی بود بگونه ای که درسه روز به زحمت میشد فاتحه خوانی برای سایر اموات را به اتمام رساند غروب موقع رفتن تمام شیرینی هایشان را به فقرایی که کنارقبرستان بودند هدیه می کردند وفردا شیرینی تازه می آوردند.ولی امروز مزارهایی که ورثه آنها حاضرباشند ازتعداد انگشتان دست تجاوز نمی نماید ومقدارشیرینی ناچیزی هم که برمزار گذاشته اند دست نخورده می ماند وروز سوم  پوشیده ازلایه ای گردوخاک به خانه می برند.(البته ناگفته نماند که آنسالها فقیرهم زیاد بود بگونه ای که کنارقبرستان صف می کشیدند ولی امروز نمی دانم فقیری نیست یا فقرا آبرومند شده اند وصورتشان را باسیلی سرخ نگه می دارند)

آنروزها دوازده وسیزده وچهارده را می رفتند بگونه ای که شب پانزده شعبان که شب میلاد امام زمان (عج)بودرا کنارمرقد اموات بودندولی امروز یازده ودوازده وسیزده را میروند ومتاسفانه روز چهارده که شب میلاد هست را نمی روند.

آنروزها روی سنگ قبرتمام مزارها شیرینی می گذاشتند بگونه ای که هرجا اثری از قبربود عضوی ازیک خانواده کنارش ایستاده وبا شیرینی پذیرای مهمانان بود تنها قبری که صاحب نداشت قبری بود که میگفتند قبر سید غریب وهمه اهالی مقید بودند بخاطر غربتش فاتحه ای بخوانند ولی امروز آنقدرقبرهای بی صاحب وبد وارث وغریب زیاد است که قبر سید غریب به چشم نمی آید

آنروز همه بودند حتی کودکان خردسال بگونه ای که درساعات چراغ برات آبادی خالی ازسکنه می شد ولی امروزه متاسفانه فقط کسانی هستند که اولین برات امواتشان هست وازدیگران خبری نیست البته ازاین قاعده باید مادران شهیدان اسحاق زاده ومحمدی وشجاعی وبنایی ورشنواز ومشتاقی وخواهر شهیدان مشتاقی و ناصری را مستثی کرد چون ازهنگام شهادت عزیزانشان هرسال با شربت وشیرینی از مهمانان پذیرائی می نمودند،یادم نمیرود ازمادران شهدا که زیر سایبانی که برروی مزارعزیزانشان نصب بود می نشستند وبا روی گشاده ازمهمانان فرزندشان پذیرایی می نمودند ولی امسال از آنهمه صفا وصمیمیت وروی گشاده مادران شهدا خبری نبود زیرا مادر شهید اسحاق زاده ومشتاقی کنارفرزندان شهیدشان آرمیده بودند و مادران شهدای دیگر هم بخاطر کهولت سن ومریضی توان ایستادن کنارمزار شهدایشان را نداشتند،ازجمع آنها فقط شهربانو وسکینه خواهران شهیدان مشاقی وناصری مانده بود .

آنروزها درهریک ازاین سه روز هرروز یک یا چند نفرازبازماندگان تازه گذشته ها بانی می شدند وروضه ای دائر می نمودند وروحانی محل با وعظ وروضه رونق مضاعفی به مراسم داده ودل مومنین وسالکان طریق حق را جلایی تازه  می بخشید ولی امروز از مجلس روضه وتوسل خبری نیست.

آنروز پیرمردها وپیرزنهای ناتوان را براسب واسترهای آذین بسته به پالانهای نو که با قالیچه ای زینت شده بود برمزار عزیزانشان حاضر می نمودند وجوانها با پای پیاده می آمدندولی امروز اکثرجوانها با ماشین های بعضا گران قیمت می آیند  و حاضرنیستند پدرومادرپیرشان رابا خود بیاورندواغلب خانه نشینند.

به هرحال از آنهمه صفا ومحبت وصمیمت وصله رحم واحوال پرسی دیگر پوسته ای بیشتر نمانده است .

صفا جایش را به ریا ومحبت به خودنمایی وتکبرومردان وزنان مومن ونورانی جای خودشان را به نوکیسه های عاری از معنویت ونورانیت داده اند،وشاید گردوخاک ها وگردبادهای چند سال اخیر که مختص شبهای برات است بهترین پاداشی است که اموات به پاس اینهمه ریا وتفاخرو.......تقدیم بازماندگان ناخلف خویش می نمایندومن مانده ام که اینها جمع شده اند تا برات وآزادی امواتشان را ازخداوند بگیرند یا اسباب قهروغضب پروردگارونفرین امواتشان را فراهم نمایندامید است نسل جوان وفرهیخته وتحصیل کرده طرحی نو دراندازند وسنت های پیشین را احیا نمایند وهمچون پیشینیان دراین شب وروزهای عزیز با قرائت قرآن واعمال نیک سفارش شده توسط ائمه معصومین سلام الله علیهم برات وآزادی درگذشتگانشان را ازخداوندرحمن بگیرند وباشد که که این خدمت وخیرات برای اموات موجب خشنودی ودعای خیرآنان برای بازماندگان گردد ودرحقیقت بیمه ای باشد برای بازماندگان وزندگی وفرزندانشان تابراتی دیگر (آمین)

دوستان وعزیزان ما که توفیق حضور درجمع مصفای شما را نداریم ،منت دار شما خواهیم بود اگر نائب الزیاره باشیدوسلام والتماس دعای ما را به کلیه درگذشتگان بویژه والدین شهیدان برسانید.

التماس دعای مخصوص

خداوندا ما راعاق الناس به حق والدینمان نمیران